کتاب صلات
مقدمه
س . نماز بر چند قسم است؟
ج . بر دو قسم است: واجب و مستحب.
نمازهاى واجب
اما نماز واجب در زمان غيبت امامـ عليه السلام ـ بر پنج قسم است:
اوّل: فرايض پنجگانه يوميّه شبانه روزى.
دوّم: نماز آيات.
سوّم: نماز طواف.
چهارم: نمازى كه به اجاره يا نذر يا عهد يا امثال اينها واجب شده باشد.
1 . و در آن مندرج مى شود نماز احتياط؛ و نماز جمعه بنا بر اظهر از وجوب تخييرى در عصر غيبت بدون اشتراط به اقامه فقيه، اگر چه احوط اقامه فقيه است با امكان؛ و اظهر عدم فرق است مطلقا بين عقد و سعى؛ و نماز قضا چه از مكلّفِ به آن راساً، و چه از ولىّ مكلف، و چه از متبرّع به قضاى واجب بر ديگرى؛ و معاده به وجهى؛ و در اين قسم فرقى بين جماعت و قصر و تمام نيست.
1 . به نحو عام از زلزله و كسوفين و غير اينها.
2 . يعنى طواف واجب اصلى در حج يا عمره واجبتين بالاصاله.
پنجم: نماز ميّت.
اما نماز جمعه كه جمعى، قِسم على حده قرار داده اند، پس داخل در پنجگانه يوميّه مى باشد.
س . نماز جمعه واجب تخييرى است يا عينى؟
ج . واجب تخييرى است نه عينى.
س . عدد ركعات نمازهاى پنجگانه يوميّه را بيان فرماييد.
ج . عدد ركعات نمازهاى يوميّه،هفده ركعت است كه عبارت مى باشند از:دو ركعت نماز صبح؛و نمازظهر چهار ركعت؛و نمازعصر چهار ركعت؛و نماز مغرب سه ركعت؛و نماز عشا چهارركعت.
و نماز چهار ركعتى، در سفر و در هنگام ترس از دشمن، دو ركعت است.
نمازهاى مستحبّى
قسم دوم: در نماز مستحبّى است و آن بسيار است ولكن اقتصار مى شود به [ بيان [نافله نمازهاى يوميّه شبانه روزى كه آنها را «رواتب» مى نامند؛ پس هشت ركعت نافله ظهر كه پيش از نماز ظهر بايد كرد؛ و هشت ركعت نافله عصر است كه پيش از نماز عصر بايد كرد؛ و چهار ركعت نافله مغرب است كه بعد از نماز مغرب بايد كرد؛ و دو ركعت نافله عشا است كه آن را وتيره مى نامند [ كه آن را ] نشسته بعد از نماز عشا بايد كرد و آن يك ركعت محسوب است؛ و هشت ركعت نافله شب است كه وقت آن بعد از نصف شب است و هرچند نزديك به صبح باشد بهتر است؛ و دو ركعت نماز «شفع» است كه بعد از نماز شب بايد كرد؛ و يك ركعت نماز «وتر» است كه بعد از نماز شفع بايد
1 . يعنى استيجار غير قضا كه داخل در قسم اوّل بود.
2 . به تفصيلى كه در قصر و خوف خواهد آمد، ان شاءاللّه تعالى.
3 . و در سفر، نوافل نمازهاى يوميّه چهار ركعتى، ساقط مى شود. و احتياط در به جا آوردن وتيره است كه نافله عشا است به رجاى مطلوبيّت در سفر.
4 . نماز شب يازده ركعت است و ارتباط به فريضه ندارد به خلاف غير آنها. و دو ركعت نماز نافله صبح است كه پيش از نماز صبح بايد كرد.و مجموع اينها سى وچهار ركعت است، [ و ] عدد ركعات شبانه روزى با نافله آن پنجاه و يك ركعت مى باشد.و نافله را هر دو ركعتى، به يك سلام اتيان نمايد و اكتفاى به حمد تنها و نخواندن سورة و قنوت مى توان نمود.
س . نماز عيد قربان و عيد رمضان واجب است يا نه؟
ج . در عصر امامـ عليه السلام ـ يا نايب خاصّ، واجب است امّا در اين عصر مستحبّ است.
1 . و خواهد آمد كه قنوت مستحب است در فريضه ايضاً.
2 . به نحوى كه در محلش مذكور مى شود.
کتاب صلات
مقدمه
س . نماز بر چند قسم است؟
ج . بر دو قسم است: واجب و مستحب.
نمازهاى واجب
اما نماز واجب در زمان غيبت امامـ عليه السلام ـ بر پنج قسم است:
اوّل: فرايض پنجگانه يوميّه شبانه روزى.
دوّم: نماز آيات.
سوّم: نماز طواف.
چهارم: نمازى كه به اجاره يا نذر يا عهد يا امثال اينها واجب شده باشد.
1 . و در آن مندرج مى شود نماز احتياط؛ و نماز جمعه بنا بر اظهر از وجوب تخييرى در عصر غيبت بدون اشتراط به اقامه فقيه، اگر چه احوط اقامه فقيه است با امكان؛ و اظهر عدم فرق است مطلقا بين عقد و سعى؛ و نماز قضا چه از مكلّفِ به آن راساً، و چه از ولىّ مكلف، و چه از متبرّع به قضاى واجب بر ديگرى؛ و معاده به وجهى؛ و در اين قسم فرقى بين جماعت و قصر و تمام نيست.
1 . به نحو عام از زلزله و كسوفين و غير اينها.
2 . يعنى طواف واجب اصلى در حج يا عمره واجبتين بالاصاله.
پنجم: نماز ميّت.
اما نماز جمعه كه جمعى، قِسم على حده قرار داده اند، پس داخل در پنجگانه يوميّه مى باشد.
س . نماز جمعه واجب تخييرى است يا عينى؟
ج . واجب تخييرى است نه عينى.
س . عدد ركعات نمازهاى پنجگانه يوميّه را بيان فرماييد.
ج . عدد ركعات نمازهاى يوميّه،هفده ركعت است كه عبارت مى باشند از:دو ركعت نماز صبح؛و نمازظهر چهار ركعت؛و نمازعصر چهار ركعت؛و نماز مغرب سه ركعت؛و نماز عشا چهارركعت.
و نماز چهار ركعتى، در سفر و در هنگام ترس از دشمن، دو ركعت است.
نمازهاى مستحبّى
قسم دوم: در نماز مستحبّى است و آن بسيار است ولكن اقتصار مى شود به [ بيان [نافله نمازهاى يوميّه شبانه روزى كه آنها را «رواتب» مى نامند؛ پس هشت ركعت نافله ظهر كه پيش از نماز ظهر بايد كرد؛ و هشت ركعت نافله عصر است كه پيش از نماز عصر بايد كرد؛ و چهار ركعت نافله مغرب است كه بعد از نماز مغرب بايد كرد؛ و دو ركعت نافله عشا است كه آن را وتيره مى نامند [ كه آن را ] نشسته بعد از نماز عشا بايد كرد و آن يك ركعت محسوب است؛ و هشت ركعت نافله شب است كه وقت آن بعد از نصف شب است و هرچند نزديك به صبح باشد بهتر است؛ و دو ركعت نماز «شفع» است كه بعد از نماز شب بايد كرد؛ و يك ركعت نماز «وتر» است كه بعد از نماز شفع بايد
1 . يعنى استيجار غير قضا كه داخل در قسم اوّل بود.
2 . به تفصيلى كه در قصر و خوف خواهد آمد، ان شاءاللّه تعالى.
3 . و در سفر، نوافل نمازهاى يوميّه چهار ركعتى، ساقط مى شود. و احتياط در به جا آوردن وتيره است كه نافله عشا است به رجاى مطلوبيّت در سفر.
4 . نماز شب يازده ركعت است و ارتباط به فريضه ندارد به خلاف غير آنها. و دو ركعت نماز نافله صبح است كه پيش از نماز صبح بايد كرد.و مجموع اينها سى وچهار ركعت است، [ و ] عدد ركعات شبانه روزى با نافله آن پنجاه و يك ركعت مى باشد.و نافله را هر دو ركعتى، به يك سلام اتيان نمايد و اكتفاى به حمد تنها و نخواندن سورة و قنوت مى توان نمود.
س . نماز عيد قربان و عيد رمضان واجب است يا نه؟
ج . در عصر امامـ عليه السلام ـ يا نايب خاصّ، واجب است امّا در اين عصر مستحبّ است.
1 . و خواهد آمد كه قنوت مستحب است در فريضه ايضاً.
2 . به نحوى كه در محلش مذكور مى شود.